17 september 2024, 16:27■Aangepast 19 september 2024, 14:35
Op Prinsjesdag 2024 bracht de regering haar plannen voor 2025 naar buiten. Wat betekent dit voor jou? We zetten de belangrijkste punten uit de Miljoenennota en Rijksbegroting voor 2025 op subsidiegebied op een rij:
- Ontwikkelingen EIA en MIA/Vamil.
- Bekende regelingen WBSO, SDE++ en ISDE zijn blijvertjes.
- Vastgoed: Onverminderde inzet op de verduurzaming van de gebouwde omgeving.
- Industrie: Gerichter subsidiëren en meer innovatie.
- IT: WBSO en innovatiebox waarschijnlijk ongewijzigd.
- Wonen: De kansen voor woningbouw en -renovaties in 2025.
- Landbouw: Focus op verduurzaming en innovatie
Klik op een onderwerp om gelijk naar dat deel te springen.
De bekende regelingen zijn blijvertjes
Ontwikkelingen EIA en MIA/Vamil
De EIA en de MIA/Vamil lijken blijvend fiscale subsidiekansen te bieden voor energiezuinige en milieuvriendelijke investeringen.
Het budget van de Energie-investeringsaftrek gaat wel omlaag met € 10 miljoen per jaar.
De aanvraagprocedure MIA/Vamil wordt in lijn gebracht met die van de EIA en de bezwaar- en beroepsprocedures van de MIA en Vamil worden daarmee ook verlegd. Op dit moment heeft Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) slechts een adviserende rol richting de inspecteur bij een aanvraag MIA/Vamil. RVO gaat de aanmeldingen voortaan zelf beoordelen, zoals ook het geval is bij de EIA.
Vanaf 1 januari 2025 gelden de nieuwe Milieulijst 2025 en Energielijst 2025 waaruit blijkt welke investeringen in aanmerking komen en tegen welke voorwaarden. De RVO publiceert de nieuwe lijsten meestal tussen Kerst en oud en nieuw. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief om tegen die tijd een subsidie-update te ontvangen.
WBSO-percentages en innovatiebox niet gekort
In 2024 is de innovatiebox over de periode 2010 tot 2019 geëvalueerd. Hieruit blijkt dat de innovatiebox beperkt doeltreffend is en in mindere mate bijdraagt aan een goed vestigingsklimaat voor innovatieve bedrijven. Met betrekking tot de doelstelling om innovatieve activiteiten te stimuleren, concluderen de onderzoekers ook dat de WBSO wel een goed middel is om doeltreffend innovatie te stimuleren.
Dit resulteert erin dat voor 2025 het budget voor de WBSO opnieuw omhoog gaat van € 1.446 miljoen in 2024 naar € 1.582 miljoen in 2025. Verder is er geen aanleiding voor grote wijzigingen en is de verwachting dat de tarieven van de WBSO in 2025 niet naar beneden gaan.
De WBSO-percentages zijn nu (voor 2024) nog als volgt:
Tarief eerste schijf (tot € 350.000) 32%
Tarief eerste schijf voor starters (tot € 350.000) 40%
Tarief tweede schijf (vanaf € 350.00) 16%
Voortzetting SDE++ en ISDE
Subsidie voor duurzame energie blijft de komende jaren beschikbaar via de bekende regelingen Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) en Investeringssubsidie Duurzame energie en Energiebesparing (ISDE). Wel gaat er per jaar € 1 miljard minder naar de SDE.
Vastgoed
Thema’s die op Prinsjesdag 2024 naar voren komen zijn de onverminderde inzet op de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Er is focus op elektrificatie door het versneld uitbreiden van elektriciteitsnetwerken en slimme laadinfrastructuur voor onder andere de logistieke sector. De verduurzaming van woningen en gebouwen ligt enigszins op koers. Zo is de CO2-uitstoot tussen 1990 en 2023 met 38% gedaald, naar 18,6 megaton CO2.
Verduurzaming (bestaand) vastgoed
Met het Programma Versnelling Verduurzaming Gebouwde Omgeving (PVGO) blijft het doel de gebouwde omgeving flink te verduurzamen, namelijk zo’n 13,2 megaton CO2. Voor de aanpak van utiliteitsgebouwen worden de volgende operationele doelen gesteld:
- 120.000 verduurzaamde utiliteitsgebouwen
- 1 miljoen hybride warmtepompen in bestaande bouw
De DUMAVA-regeling biedt de komende jaren blijvend subsidie voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. Hetzelfde geldt voor de ISDE-regeling die gewoon blijft doorlopen en stimuleert bij de investering in een warmtepomp, zonnepanelen en/of een zonneboiler bij bestaande gebouwen.
Ontwikkelingen EIA en MIA
Zoals eerder in dit artikel al aangegeven lijken de EIA en de MIA/Vamil blijvend fiscale subsidiekansen te bieden voor energiezuinige en milieuvriendelijke investeringen, ook voor de gebouwde omgeving.
Focus op elektrificatie
Er is focus op elektrificatie door het versneld uitbreiden van elektriciteitsnetwerken en slimme laadinfrastructuur voor onder andere de logistieke sector. Dat gebeurt in 2024 al met de nieuwe regelingen SPRILA en SPULA.
Industrie: Gerichter subsidiëren en meer innovatie
De komende jaren wil de Nederlandse overheid minder geld uitgeven aan subsidies. Toch blijft subsidie voor de industriële sector belangrijk, vooral als het gaat om verduurzaming, innovatie en circulariteit. Het valt op dat de plannen vooral gericht zijn op innovatie-regelingen. Hieronder de belangrijkste punten en wijzigingen.
Bezuiniging op SDE-subsidies
De overheid bezuinigt de komende jaren aanzienlijk op de SDE++-regeling (Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie), met een jaarlijkse verlaging van het budget met € 1 miljard.
EIA-budget verlaagd, voordeel onveranderd
Energie-investeringsaftrek (EIA) blijft beschikbaar om ondernemers te ondersteunen bij investeringen in energie-efficiënte bedrijfsmiddelen en zo klimaatinvesteringen te stimuleren. Wel wordt het budget verlaagd met € 10 miljoen in de jaren 2025 tot en met 2028. Het percentage blijft onveranderd: 40%.
WBSO-budget naar € 1,6 miljard, percentages blijven gelijk
De parameters van de WBSO zullen het komende jaar dan ook stabiel blijven. Voor aanvragers gelden in 2025 dus dezelfde parameters als in 2024:
- tarief eerste schijf: 32%
- tarief eerste schijf starters: 40%
- grens eerste schijf: € 350.000 S&O-grondslag
- tarief tweede schijf: 16%
Er wordt in de zogenoemde fiscale verzamelwet 2025 wel een voorstel gedaan om in de toekomst de tarieven en schijven makkelijker te kunnen aanpassen.
Regeling DEI+ wordt uitgebreid én een hoger budget
Aan de andere kant is er in 2025 € 84 miljoen extra beschikbaar voor de Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+). Deze regeling is gericht op het testen en opschalen van innovatieve technologieën op het gebied van energie en klimaat. Het kabinet zet hiermee duidelijk in op innovatie binnen de Nederlandse industrie. In 2025 worden verschillende separate DEI+-openstellingen gerealiseerd voor onder andere opschaling van alcohol to jet, E-fuels, geothermie en DEI+ XL.
Versnelde Klimaatinvesteringen Industrie (VEKI) in 2025 weer open: budget nog onbekend
De VEKI-regeling blijft ondersteuning voor industriële bedrijven bieden die snel willen investeren in klimaatmaatregelen. Hoewel er met subsidiebudgetten geschoven wordt, blijft de regeling in 2025 bestaan.
Investeringssubsidie maakindustrie klimaatneutrale economie (IMKE)
Ook de IMKE blijft naar verwachting tot eind 2025 een relevante regeling. Deze regeling stimuleert projecten gericht op de aanschaf van (onderdelen van) een productielijn voor (onderdelen van) elektrolyses, batterijen of zonnepanelen.
Overige topsector energieprojecten
Ook de EKOO-regeling gaat opnieuw open voor verschillende onderdelen zoals verduurzaming industrie, duurzame elektriciteitsopwekking en verduurzaming van de gebouwde omgeving. Daarnaast moet de HEP-regeling ervoor zorgen dat Nederlandse partijen in een internationaal consortium met projecten mee kunnen doen aan het Clean Energy Transition Partnership.
Vernieuwing van het topsectorenbeleid
De focus verschuift naar missiegedreven innovatie, waarbij subsidies zich meer op het realiseren van specifieke maatschappelijke doelen binnen de 25 vastgestelde missies. Het doel van het beleid blijft echter onveranderd: het stimuleren van de Nederlandse Kenniseconomie.
Ook de MIT-regelingen worden aangepast op deze nieuwe focus (herziening in 2024).
Aanvullende beleidsinzet verduurzaming industrie
Het financieel instrumentarium voor de verduurzaming van de industrie wordt binnenkort aangevuld met de meermaals aangekondigde Nationale Investeringsregeling Klimaatprojecten Industrie (NIKI). De NIKI is een nieuwe regeling die nieuwe complexe verduurzamingsinvesteringen ondersteunt.
Meer subsidie voor verduurzaming en innovatie van goederenvervoer
Wat betreft de verduurzaming van de logistieke sector, worden er in 2025 verschillende subsidieregelingen verwacht die zijn gericht op het verduurzamen van het goederenvervoer, zoals het stimuleringspakket vrachtwagenheffing. Dit pakket bevat vijf subsidieregelingen die gericht zijn op het verduurzamen en innoveren van het goederenvervoer.
Waterstof blijft een belangrijke pijler, veel middelen toegekend
Waterstof speelt een steeds belangrijkere rol in de verduurzaming van de industrie en de binnenvaart. Er wordt sterk ingezet op de opslag van waterstof en de opschaling van productie, vooral door middel van elektrolyse, om de industrie minder afhankelijk te maken van fossiele brandstoffen.
Ook voor circulariteit komt extra budget én plasticheffing
Ook voor circulaire projecten is er in 2025 extra budget beschikbaar. Dit geld komt uit tijdelijke regelingen die ketenvorming en recyclingtechnieken, zoals circulaire plastics, ondersteunen. Bovendien is in het hoofdlijnenakkoord afgesproken dat met ingang van het jaar 2028 een circulaire plasticheffing wordt ingevoerd.
IT
In de Troonrede werd het belang van cyber security nog maar eens aangehaald: “Voor de toekomst dringt de vraag zich op hoe Nederland weerbaar blijft tegen toenemende dreigingen. We moeten voorbereid zijn, bijvoorbeeld op aanvallen op onze digitale verbindingen, wegen, energienetten, havens en waterwerken.”
Subvention helpt ondernemers en bedrijven hierbij met subsidie voor R&D voor technisch nieuwe programmatuur (WBSO) of R&D uitgevoerd door een samenwerkingsverband (MIT R&D-samenwerkingsprojecten).
Diezelfde subsidiekansen gelden voor MedTech en AI. Personeelstekorten en veel administratietijd vragen om “innovaties in de sfeer van digitalisering en slim gebruik van kunstmatige intelligentie. Daarnaast kan met technische hulpmiddelen nog veel zorgtijd worden gewonnen voor persoonlijke aandacht, zowel thuis als in het ziekenhuis.”
WBSO en innovatiebox
Zoals eerder in dit artikel al aangehaald, blijven de WBSO en de innovatiebox waarschijnlijk ongewijzigd en dus goede kansen bieden voor 2025.
De invulling van andere of nieuwe subsidies worden pas later bekend. Wil jij geen subsidie missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Wonen: De kansen voor woningbouw en -renovaties in 2025
In het hoofdlijnenakkoord is afgesproken dat rijksbreed wordt bezuinigd op subsidies. Dit betreft de bijdrage die wordt gedaan vanuit de subsidies op de begroting van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO).
Gelukkig zijn er nog genoeg kansen voor woningbouw en -renovaties in 2025 en daarna. We nemen de belangrijkste punten van Prinsjesdag met je door:
Nieuwe regeling voor aansluiting bestaande woningen op een warmtenet in 2025
Om de verduurzaming van huurwoningen te bevorderen, worden in 2025 diverse regelingen aangepast. Vanaf 1 april 2025 worden subsidies voor aansluiting op een warmtenet samengevoegd in een nieuwe regeling. Dit vervangt de Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH), delen van de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE), de Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) en de Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE).
Wijzigingen SVOH aangekondigd
De Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) voor particuliere verhuurders wordt per 1 januari 2025 aangepast. De looptijd wordt verlengd tot 1 januari 2030, het aanvraagproces wordt vereenvoudigd en de regeling sluit beter aan bij de doelgroep. De verachting is dat deze subsidie vaker wordt aangevraagd door de norm dat vanaf 2029 geen woningen met energielabel E, F of G verhuurd mogen worden.
SZGW ook in 2025 open voor aanvragen
In 2025 werken we verder aan het creëren van meer geschikte woningen voor ouderen, met plannen voor 290.000 woningen. Om de bouw van 80.000 geclusterde en 40.000 zorggeschikte woningen te stimuleren, gaat de Stimuleringsregeling zorggeschikte woningen (SZGW) in 2025 opnieuw open.
Daarnaast verplicht een wetsvoorstel overheden om in hun plannen aandacht te besteden aan nultredenwoningen, geclusterde en zorggeschikte woningen.
SVVE wordt vereenvoudigd
In 2025 wordt de besluitvorming voor VvE’s rondom verduurzaming en optoppen vereenvoudigd, en financiële en praktische ondersteuning verbeterd. Regelgeving om verduurzaming te versnellen, inclusief het uitfaseren van woningen met energielabel E, F en G, wordt voorbereid. Het Nationaal Warmtefonds biedt rentekorting voor VvE’s en 0% rente voor woningeigenaren met een inkomen tot € 60.000. Ook start een Kennis- en Expertisecentrum voor verduurzaming bij Milieu Centraal en loopt de opleiding voor VvE-procesbegeleiders door. Daarnaast wordt het bouwdepot voor verduurzaming bij hypotheken vergroot.
Ook in 2025 aandacht voor circulair bouwen
In 2025 wordt gewerkt aan de implementatie van de Europese richtlijn EPBD4, gericht op meer renovaties en strengere duurzaamheidsnormen voor nieuwbouw, met focus op gebouwen met slechte energieprestaties. Innovatie en industrialisatie in de bouw worden gestimuleerd, evenals circulair bouwen, wat de afhankelijkheid van nieuwe materialen vermindert en de milieu-impact verlaagt. Dit wordt ondersteund door richtlijnen, regelgeving, kennisuitwisseling, subsidies en financiële prikkels voor circulaire bouwmaterialen.
De uitvoering van de Beleidsagenda voor circulair bouwen en het Nationaal Programma Circulaire Economie gaat door. Biobased bouwen wordt gestimuleerd, met de nadruk op materialen zoals vlas, hennep en stro, en een industrie voor de verwerking hiervan wordt ontwikkeld.
Komende openstelling SOO lijkt de laatste
De Stimuleringsregeling Ontmoetingsruimten in Ouderenhuisvesting (SOO) wordt in 2024 opengesteld tot en met september 2025. Vaststelling en uitbetaling vinden plaats vanaf 2026.
Ook budget voor de SFT-regeling en SPUK Grote gezinnen
In 2025 is ruim € 90 miljoen beschikbaar voor de meerjarige Stimuleringsregeling flex- en transformatiewoningen. De specifieke uitkering (SPUK) Grote gezinnen biedt financiële ondersteuning aan gemeenten en indirect woningcorporaties bij het huisvesten van grote gezinnen (zes personen of meer) met een verblijfsvergunning.
Statushouders krijgen geen voorrang meer bij de toewijzing sociale huurwoningen.
MEER- en SPOR-regeling voor verduurzaming (huur)woningen
Om de opschaling van de verduurzaming van (huur)woningen te bevorderen, is de huidige subsidieregeling Renovatieversneller aangepast voor vraag- en aanbodbundeling van marktpartijen die op grote schaal willen renoveren.
De resterende middelen zijn, in lijn met de eerdere doelstellingen van de renovatieversneller, gekoppeld aan drie onderdelen: het ondersteuningsprogramma Verbouwstromen (bekend van de MEER-regeling), de Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) en subsidie voor industriële aanpak uitfasering EFG-labels woningcorporaties.
Realisatiestimulans voor gemeenten: Extra middelen om 100.000 nieuwe woningen per jaar te realiseren
Het kabinet zet in op de bouw van 100.000 nieuwe woningen per jaar, met een budget van € 5 miljard tot 2029. De focus ligt op betaalbare woningen voor mensen met lage en middeninkomens, waaronder sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen. Gemeenten krijgen financiële stimulansen via de zogeheten realisatiestimulans, die beloont op basis van prestaties in plaats van plannen. Dit vermindert administratieve lasten en stimuleert zowel nieuwbouw als transformatie van bestaande gebouwen.
Er is ook aandacht voor grootschalige woningbouwprojecten en kwetsbare gebieden met veel bouwpotentie. Hiervoor is € 1,25 miljard vrijgemaakt, specifiek gericht op 17 grootschalige woningbouwlocaties waar 300.000 woningen moeten worden gebouwd. Om sneller en duurzamer te bouwen, wordt ingezet op conceptuele en industriële bouwmethoden.
Daarnaast worden belemmeringen voor woningbouw aangepakt, zoals lokale regels en nationale koppen op Europees beleid. Voor infrastructuur is nog eens € 2,5 miljard gereserveerd om nieuwe wijken beter bereikbaar te maken.
Ook wordt € 7,5 miljard geïnvesteerd in versnelde woningbouw en gebiedsontwikkeling, met een focus op onder andere stedelijke transformatieprojecten
Landbouw: Focus op verduurzaming en innovatie
De plannen op subsidiegebied voor de landbouw in 2025 richten zich op het versterken van de landbouwsector door verduurzaming, innovatie en het creëren van toekomstbestendige oplossingen voor uitdagingen zoals stikstofuitstoot en mestverwerking.
Duurzame veehouderij
In 2025 komt ongeveer € 1,8 miljard beschikbaar voor de verduurzaming van de veehouderij en het verminderen van stikstofuitstoot door het beëindigen van veehouderijlocaties. Dit budget wordt onder andere gebruikt voor:
- De Landelijke beëindigingsregeling veehouderijen (€ 592 miljoen), Lbv-plus (€ 1.030 miljoen) en Lbv voor kleine sectoren (€ 20 miljoen).
- Subsidies voor verduurzaming van stallen en managementmaatregelen (€ 74,6 miljoen), inclusief de investeringsmodule (€ 60 miljoen) en steun voor innovatiepilots.
- De Landelijke verplaatsingsregeling voor veehouderijen met piekbelasting (€ 44,2 miljoen).
Daarnaast is € 2,1 miljoen gereserveerd voor klimaatvriendelijke maatregelen binnen veehouderijen, en € 3,2 miljoen voor de stimulering van emissiearm veevoer.
Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen
In 2025 is € 119,8 miljoen subsidie gereserveerd voor de glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen. Dit budget wordt onderverdeeld in:
- Het programma Kas als Energiebron (€ 103,8 miljoen).
- De stimulering van biologische landbouw (€ 8,5 miljoen).
- Plantgezondheid en gewasbescherming (€ 5,4 miljoen).
- Bodem- en klimaatadaptatie (€ 2 miljoen).
Daarnaast is er € 8,4 miljoen beschikbaar voor een nieuwe subsidieregeling die de marktvraag naar biologische producten stimuleert.
Budget voor mestbeleid
Voor subsidies rondom mestbeleid komt € 137,5 miljoen beschikbaar in 2025. Dit bedrag wordt onder andere ingezet voor:
- De subsidieregeling behoud grasland, om grasland te behouden en de waterkwaliteit te waarborgen, met een tegemoetkoming voor bedrijven die door de afbouw van de derogatie extra kosten maken (€ 104,3 miljoen).
- Kortetermijnmaatregelen op de mestmarkt, zoals subsidies voor mestverwerking en de uitrol van het voerspoor (€ 15 miljoen).
- De vervanging van kunstmest door mestverwerkingsinstallaties, die bijdragen aan lagere uitstoot van broeikasgassen en stikstof (€ 6 miljoen).
- Overige mestbeleidprojecten (€ 12,2 miljoen).
Ondersteuning maatwerkoplossingen Programma Aanpak Stikstof (PAS)
De regeling provinciale maatregelen Programma Aanpak Stikstof (PAS) is opgezet om maatwerkoplossingen voor PAS-melders te versnellen omdat legalisatie traag verloopt. Provincies krijgen budget via een specifieke uitkering en hebben hierdoor meer mogelijkheden om maatwerkoplossingen te ontwikkelen en PAS-melders te helpen. In september 2024 werd hiervoor al budget beschikbaar gesteld aan de provincies. Met nog drie openstellingen in 2025 en 2026 kunnen provincies maatregelen aandragen om de legalisatie van PAS-melders te versnellen en landbouwers te ondersteunen.
Subsidiemogelijkheden voor de landbouw in 2025
De bekende (subsidie)regelingen blijven bijdragen aan de emissie- en duurzaamheidsdoelen:
- Verschillende openstellingen vanuit het Nationaal Strategisch Plan (NSP)
- Milieu Investeringsaftrek (MIA) en de Vamil
- Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV)
- Energie Investeringsaftrek (EIA)
- Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++)
- Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE)
- Subsidiemodules brongerichte verduurzaming voor stal- en managementmaatregelen (Sbv).
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief om geen subsidie te missen.
Jouw subsidiekansen
Wil je weten wat de ontwikkelingen betekenen in concrete kansen en mogelijkheden voor jouw bedrijf vanaf 2024? Je kunt jouw subsidievragen stellen via 038 – 853 13 85 (locatie Zwolle) of 053 – 434 85 12 (locatie Enschede) of via het contactformulier hieronder. Onze subsidiespecialisten zijn benieuwd naar de ambities van jouw onderneming en denken graag met je mee.